KALETNICTWO

Mimo iż spotykamy się z wyrobami kaletniczymi niemal codziennie, zazwyczaj nie łączymy ich z określeniem „kaletnictwa”. Wyroby kaletnicze najczęściej określane są jako galanteria skórzana, zatem „kaletnik” to dla nas wyraz wręcz obcy.
Co zatem należy do istoty kaletnictwa i czym zajmuje się kaletnik?

Kaletnictwo to jedna z wielu gałęzi rzemiosła. Zanim na przełomie XIX i XX w. doszło do rewolucji technicznej, rzemiosło było jedyną formą wytwórczości. Buty, szaty, meble, broń czy biżuteria – wszystko to wychodziło spod rąk rzemieślników. Dosłownie, gdyż do dzisiaj rzemieślnicy wykonują swoje wyroby w dużej mierze ręcznie, a użycie jakichkolwiek maszyn jest możliwe dzięki wprawnym dłoniom i doświadczeniu, gdyż zawsze kierować musi nimi człowiek [to między innymi wyróżnia rzemiosło od produkcji fabrycznej]. Włoskie określenie rzemieślnika to artigiano [czyt. artidżiano] – w dosłownym tłumaczeniu wytwórca sztuki.

Kaletnictwo zajmuje się wytwarzaniem min. teczek, toreb, torebek, sakiew, pasków, portfeli, bryloczków . Wszystkie wyroby wykonywane są ze skór naturalnych, najczęściej bydlęcych, z bydła hodowlanego.
Proces wytwórstwa kaletniczego jest bardzo złożony. Od przygotowania projektu, wstępnego pierwowzoru, poprzez przygotowanie odpowiednich szablonów dla krojczych, szwaczek i montażystek, dalej krojenie, czasem wypalanie, wytłaczanie, potem klejenie, szycie i wykańczanie już gotowego produktu. Większość prac wykonywana jest ręcznie, jedynie stebnowanie – szycie, odbywa się za pomocą odpowiednich maszyn, obsługiwanych przez szwaczki.

Najbardziej rozwiniętym regionem kaletniczym jest Małopolska zrzeszona wokół Krakowskiej Izby Rzemieślniczej, której korzenie sięgają XIV w.
Niestety tradycja rzemieślnicza powoli zamiera nie tylko w tym regionie, ale i w całym kraju. Wysokiej jakości produkty kaletnicze wypierane są przez masowo produkowane tanie azjatyckie substytuty.
Pozostaje mieć nadzieję, iż przekazywana z pokolenia na pokolenia wiedza i umiejętności nie znikną zupełnie. I że jakość mimo wszystko zwycięży z niską ceną .